ความสำคัญของการเรียนรายวิชาศึกษาทั่วไป
นมัสการพระคุณเจ้า พระอาจารย์ รุ่งเรือง ท่านวิทยากร ท่านคณาจารย์ ท่านผู้มีเกียรติ และนิสิตโดยเฉพาะชั้นปีที่ 1 อันเป็นที่รักทุกคน ความหมายของวิชาศึกษาทั่วไป หรือ General education
โดยการจัดการการศึกษาในระดับอุดมศึกษา รายวิชาศึกษาทั่วไปจะเป็นหมวดหรือกลุ่มวิชาต่างๆ ของการเรียนรู้ นอกเหนือจากกลุ่มวิชาที่เกี่ยวข้องกับสาขาที่ผู้เรียนสนใจที่เรียกว่า วิชาเอก (major) หรือวิชาโท (minor) และกลุ่มวิชาเลือกเสรี ที่ให้ผู้เรียนเลือกรายวิชาที่คิดว่าจะเติมเต็มความรู้ และจะเป็นต่อการนำไป ประยุกต์ในการประกอบอาชีพ เมื่อสำเร็จการศึกษาไปแล้ว
รายวิชาศึกษาทั่วไป จึงเป็นรายวิชาที่ผู้เรียนจะได้พื้นฐานของการศึกษาในมหาวิทยาลัย ที่เป็นทักษะ องค์ความรู้ การสร้างนิสัย และจิตใจ รวมทั้งคุณค่า คุณธรรม ที่เป็นการเตรียมตัวของนิสิต นักศึกษา ตั้งแต่แรกเข้ามาใช้ชีวิตอยู่ในมหาวิทยาลัย เพื่อสามารถสร้างตน ให้ประสบความสำเร็จ ทั้งในการศึกษาสาขา หรือวิชาเอก วิชาโท และวิชาเลือกเสรี ตลอดจน เป็นการเตรียมตัวให้สามารถได้ความรู้ ทักษะ และพฤติกรรมที่ดี
ในการประกอบอาชีพในอนาคต
สำหรับคำถามที่อาจจะเกิดขึ้น ในความคิดของทุกท่านที่มาชุมนุมกันอยู่ที่นี่ว่า รายวิชาศึกษาทั่วไป จะเรียนอะไร เรียนมากน้อยแค่ไหน เรียนแล้วจะได้ผลลัพธ์อะไร เหล่านี้ สำหรับคำตอบก่อนอื่นก็คงจะต้องเตรียมตัว ใน 2 เรื่อง คือ
1. ผู้เรียน หรือนิสิตคงจะต้องกำหนดเป้าหมายของการเข้ามาศึกษาในสถาบันอุดมศึกษา โดยเฉพาะอย่างยิ่งในมหาวิทยาลัยนเรศวรแห่งนี้ว่า ต้องการมาแสวงหาความรู้ และทักษะ เพื่อจะไปประกอบอาชีพการงานอะไรบ้าง เมื่อจบการศึกษาจากมหาวิทยาลัย โดยเฉพาะอย่างยิ่งในระดับปริญญาตรี
2. ผู้เรียน หรือนิสิตคงจะต้องทำความเข้าใจถึง สภาวการณ์ หรือบริบทของโลกปัจจุบัน ว่าในยุกของหลังสมัยใหม่ หรือที่เรียกว่า Postmodernism ผู้คนและสภาพแวดล้อมมีลักษณะหรือคุณลักษณะอย่างไร ถ้าหากจะต้องมีชีวิตอยู่ในสภาวการณ์ หรือบริบท เช่นนั้น จะต้องเรียนรู้ หรือสร้างทักษะที่เหมาะสมอย่างไรบ้าง
ซึ่งการเตรียมตัว ใน 2 ประเด็นดังกล่าว ผู้เรียนหรือนิสิตจะอาศัยองค์ความรู้ และทักษะจากการเรียนวิชาในหมวดศึกษาทั่วไปเท่านั้น สำหรับในการสร้างประสบการณ์ที่ดี ที่จะก่อให้เกิดการดำเนินชีวิตทั้งในมหาวิทยาลัย และเมื่อจบการศึกษาออกไปแล้ว จึงอาจจะกล่าวได้ว่า เหล่านี้เป็นเหตุผลเพียงพอ และเป็นความสำคัญ ที่นิสิตทุกคนโดยเฉพาะอย่างยิ่ง ตั้งแต่ชั้นปีที่ 1 ของการศึกษาระดับปริญญาตรีจะได้ตระหนักถึงความจำเป็น และความสำคัญของการศึกษาในรายวิชาศึกษาทั่วไปเป็นเบื้องแรก
เพื่อช่วยให้นิสิตของมหาวิทยาลัยนเรศวร ได้สามารถแสวงหาวิธีการ และเติมเต็มประสบการณ์ ในการพัฒนาตนให้ประสบความสำเร็จในการเรียนรู้ และจบการศึกษาออกไปเป็นผู้นำในสังคมไทย และสังคมโลกในวันข้างหน้า มหาวิทยาลัย จึงได้กำหนดวัตถุประสงค์สำหรับการจัดการเรียนการสอนรายวิชาศึกษาทั่วไป 4 ประการด้วยกันคือ
1. จำนวนหน่วยกิต และชั่วโมงการเรียนรู้ ครอบคลุม 30 หน่วยกิต ตามเกณฑ์มาตรฐาน ของกระทรวงการอุดมศึกษา วิทยาศาสตร์ วิจัย และนวัตกรรม ที่ทุกคน สังกัด เพื่อให้นิสิตได้มีโอกาสสร้างองค์ความรู้พื้นฐานเกี่ยวกับการศึกษา ปัญหาข้อสงสัยต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการดำเนินชีวิตของตนเอง และของสังคม สภาพแวดล้อมในมหาวิทยาลัย เพื่อจะได้ฝึกฝนวิธีการที่จะค้นคว้าหาคำตอบ หรือการแก้ปัญหาจากการฝึกฝน และสร้างประสบการณ์จากรายวิชาศึกษาทั่วไป ให้ได้องค์ความรู้ และทักษะในการนำไปใช้แก้ปัญหาอย่างหลากหลายแง่มุม เพื่อให้ชีวิตในมหาวิทยาลัย มีความสุข และชีวิตนอกมหาวิทยาลัยหลังจบการศึกษา ประสบความสำเร็จ
2. เพื่อให้นิสิตของมหาวิทยาลัยนเรศวร ได้เรียนรู้การใช้ชีวิตอย่างชาญฉลาด ในมหาวิทยาลัยที่เป็นการเรียนรู้ร่วมกัน การสร้างความเอื้อาทร และการทำงานเป็นกลุ่มจาก เพื่อนต่างสาขา เพื่อเตรียมตัวให้เป็นผู้สร้าง หรือนวัตกรในสาขาวิชา หรือในอาชีพที่ต้องการในอนาคต
3. เพื่อเป็นการพัฒนาความพร้อมในด้านการศึกษาวิชาเอกของแต่ละคน เมื่อก้าวสู่ชั้นปีที่สูงขึ้น ด้วยการรู้เกี่ยวกับความรู้ และทักษะ ที่เป็นความรู้รอบ (well roundedness) และการฝึกปฏิบัติจากการทำงานร่วมกันเบื้องต้นจากการเรียนการสอนของกลุ่มรายวิชาศึกษาทั่วไป
4. เพื่อเปิดโอกาสให้นิสิตได้เรียนรู้การพัฒนาความคิดเชิงวิเคราะห์สร้างสรรค์ เพื่อให้สามารถสร้างการตัดสินใจและรู้จักเลือกเนื้อหา และเวลาที่เหมาะสมจากการเรียนวิชาศึกษาทั่วไป โดยที่มหาวิทยาลัยได้สับสนุนให้มีระบบการเลือกเรียนและกำหนดแผนการเรียน ตลอดจนการตัดสินใจ เลือกสาขาที่สนใจ หรือเปลี่ยนใจ การเลือกสาขาวิชาเอก ด้วยการฝึกเลือกวิชาเรียนในหมวดวิชาศึกษาทั่วไปเน้นการฝึกฝนเบื้องต้น
จากการที่ได้เล็งเห็นว่า วิชาศึกษาทั่วไปจะเป็นประโยชน์โดยตรงกับนิสิตในการฝึกฝนการพัฒนาตน ทั้งด้านความรู้ และคุณธรรม รายวิชาต่างๆ ที่จัดให้นิสิตได้เลือกเรียน จะครอบคลุมผลลัพธ์ในอนาคตของนิสิต เมื่อก้าวสู่การศึกษารายวิชาที่สูงขึ้น และเฉพาะทาง (upper course) ในสาขาวิชาเอกและวิชาโทที่เลือก ซึ่งรายวิชาต่างๆ ในหมวดวิชาศึกษาทั่วไป จะมีหลากหลายให้เลือก จากการเรียนการสอน มหาวิทยาลัยจึงหวังว่านิสิตจะได้บรรลุวัตถุประสงค์ที่มหาวิทยาลัยกำหนดไว้ให้สามารถพัฒนาตนจากการฝึกฝนทักษะจากการเรียนวิชาต่างๆ คือ
1. สามารถสร้างศักยภาพและสมรรถณะในการ เขียนและการพูดที่เป็นทักษะทางการสื่อสารได้ จนสามารถนำเสนอความคิดด้วยภาษาที่เป็นที่เข้าใจในระดับประเทศ และระดับนานาชาติ
2. สามารถเรียนรู้ธรรมชาติของปัญหาที่เกิดขึ้นกับตนและผู้อื่น และแก้ไขปัญหา หรือหาคำตอบให้กับคำตอบที่เป็นข้อสงสัยด้วยการสร้างนิสัยให้เป็นผู้ใฝ่รู้ ใฝ่เรียนตลอดชีวิต (life-long education habit)
3. สามารถพัฒนาความสามารถ ในการออกแบบ และดำเนินการโครงการต่างๆ ได้ จากความคิดริเริ่มสร้างสรรค์เชิงบวกร่วมกัน
4. สร้างความเชียวชาญในการเรียนรู้เกี่ยวกับศิลปวัฒนธรรมของตนเอง และของผู้อื่นในรูปของความเข้าใจ คือ พหุวัฒนธรรมทั้งระดับชาติ และระดับนานาชาติที่เป็นลักษณะสังคมของพึ่งพาระดับโลกต่อกัน
ทั้งหมดนี้คงจะเป็นเหตุผลเพียงพอในการที่จะบอกทุกคนว่าการเรียนวิชาศึกษาทั่วไปมีความสำคัญอย่างไร แต่ในการที่ประสบความสำเร็จให้ได้ความรู้ ทักษะ และประสบการณ์ดังกล่าว ขึ้นอยู่กับความเข้าใจ
และการปฏิบัติตรงกัน ระหว่างผู้เรียน และผู้สอน ที่จะร่วมมือกันเพื่อสร้างความสำเร็จให้เกิดขึ้นตามวัตถุประสงค์ จึงขอฝากทั้งท่านอาจารย์และนิสิตในวันนี้ ไว้ทุกท่านทุกคนด้วย
